02 Aug The Power of Local (Ennistymon, Ireland)

In August 2008, I was invited by Ennistymon’s (West of Ireland, Co. Clare) Arts and Cultural Festival 2011 as a guest speaker to give a talk about “The Power of Local”. I  mainly talked about two concepts that could be applied to territories such as translocality and connectivity.

—

Prologue:
Once more taking a Ryanair flight from Biarritz (in France but part of the Basque Country and City). Once more the destination is Dublin. But the end destination is not just Dublin. Actually it was a good night in Dublin meeting friends and once more capturing the life of this city from Merchant Arch to Harcourt St. Although the most mentioned word in all conversation was just one: “Crisis”, it is kind of a big paradox to realize that the changes that have taken place in Dublin the last 10 years of visiting it (due to Ph.D. City-Region comparative research field-work between Basque Country/City and Dublin City-Region). This kind of traditional, Catholic, political, musical and cultural nature of Ireland was changing maybe 8 years ago as a consequence of the great impact of the “Celtic Tiger” economical “success”. But as we saw recently, Dublin and Ireland, and also many European territories need to be focused on the key-factors of the crisis and again rebuild the economical-political-social basis and principles. Going and getting faster doesn’t mean necessarily arriving better, as we know by analyzing how territories behave nowadays. Look at the best example LA (California) vs Portland (Oregon) with the Urban Growth Boundary or another of the good practices that it is attracting my attention even in Ireland. Let’s say Transition Towns or Transition Movement, generally speaking.

Recently I have also been attracted by Dr. Richard Florida’s new book “Reset”, and noticed that the North American city/territorial perspective cannot be identically applied to European cities and territories. Moreover, I found Florida’s approach really simplistic, it was not enough to explain the deep reasons for this recession. Maybe this is simply because an American cannot understand that the nature of the crisis is just that way property and finance are understood and managed.

I found a much more interesting Swiss writer, Alain de Botton “The Pleassures & Sorrows of Work”  is an ethnographic and good research book analyzing our daily life, production processes of consumed goods, and value chain details. This is really recommendable in order to criticise the current model and the way that our economy and society is built.

Even these days in Ireland, trying to build alternative proposals to “reset” the “real” world around I found a leftie “conservative” ideology around any debate. Said “conservative” responses due to ideas were just complaints, and as we know transforming ideas should come from a new mix of elements of reality, even weird combinations, and combinations in the intersection of disciplines and also social fields. As Frans Johansson proved with the Medicci Effect.

After 10 years of travelling really often to Ireland, it was a pleasure taking part in the Festival held by County Clare’s Ennistymon Courthouse Gallery as a guest and invited speaker to an inspiringly tittled event called “The Power of Local”. The Discussion Panel and the conversations after the event during these days have offered good input in order to check how we could deal with a TransLocal perspective towards the GloKal world challenges.

Let’s share some key ideas from my moleskine notebook after the event (with a little hangover and temperature in my damp “irish” body, do not worry; I will keep alive and kicking ;). While recovering from the flu process in the West of Ireland):

Executive Summary:

1.- Crisis and recession is just forcing the change in our mindsets on the understanding of austerity. Anyway, that should also lead us to mentally rearrange the importance and the different nature of the upcoming years’ social interaction, communitarian life, entrepreneurial attitude and (which I think is the key and is sometimes forgotten) identity and language as the main engine of this urban, social and civilian transformation.

2.- Social (Urban and Rural) Transformation that needs to start just in the heart of the societies at the lowest level: Local Ecosystems. As a reference, the Basque Country in the past had a huge Social Capital that led it to reinforce thire own language, Basque, as its main means to exist. But the communitarian empowerment even enabled the economical wealth, for instance with the emergence and creation of the worldwide and well-known Co-operative Mondragon experience.

However, at the moment peak oil and climate change are the biggest two threats (besides the financial crisis) which are causing us to rethink again the socio-economical model once more. In this sense the leftie nostalgic ideologies and dogmatic non-practical strategies are not really welcome. Progression requires breakthrough ideas in order to build local ecosystems, as bottom-up collective decision making processes. How does it work? That’s the point that each territory should start thinking about and implementing strategically.

3.- But…is any kind of Territorial Entity suitable to face this issue? According to the territorial development literature, we could agree that the State is not the best administrative and political entity for an efficient Democratic Governance. So what? In my opinion, territories (regions) are in the best position right now to get and to prove that economical and social self-decision making processes and political soberany are linked, and are therefore efficiently and sequentially built.
As Rumford, Chris said:

The most significant developments to emerge from this multidisciplinary exchange are twofold. Firstly, the recognition that distinctly European spaces are emerging, but that the properties, dynamics and potential of these spaces are not sufficiently understood. The corollary of this is that these European spaces cannot be reduced to the interconnectivity of previously existing places or agglomerations of member-state space. Secondly, the idea that the EU represents a complex configuration of spaces and borders which have created the need for unique forms of spatial governance. EU governance works by constructing European spaces which the EU alone is capable of managing. In other words, EU governance is concerned with the construction and management of European spaces, borders, and networks, which are distinct from the territorial places and spaces characteristic of the nation-state.

City-Region could be the best Territorial Entity to get this political and economical empowerment. Then the best political tool or form could be any alternative, but soberany is necessary in order to rearrange the current situation to each geographical circumstance. The point is that the territorial strategic vision should be the Networked Territory, as we are seeing in many City-Region cases around the world, but to be working in its own solution does not mean that we need to forget or even worse avoid the trans-regional solidarity. The World-System Theory of Immanuel Wallerstein is really alive for me at the moment. We could remake the whole world just from our location, micro-territory, neighbour, or village. As a result, Trans-Local (Brickell and Datta, 2011) appears as a really powerful concept to simply to jump the State-structured world, and much more so for those territories with a powerful energy like Basques and others. Energy comes from the identity and language that we keep as a unique personality. In this point, by talking to Irish, Estonian and other people, we could even have a really different path and history in all those places.

Let’s introduce some good photos here provided by the Irish film-maker Fergus Tighe (author of the SeaSide Stories film) and Irish painter/artist Jackie Askew about the village in which I am writing down these lines and where the Festival was held, Ennistymon, Co. Clare, in the way Dorothea Lange took years ago. Really black and white nice local pictures.

This time even inspired me a sort of proto-songs that are also under construction in FasTFatum. In this video I am stepping forward to the studio. Thanks my brother/friend Harkaitz Cano, basque writer, for the co-created lyrics these days.

—————————————————————————–
Hitzaurrea:
Zergatik “Tokikoaren edo Lokalaren Indarra”?
Zertan datza? Zergatik hitzegin behar dugu horretaz krisialdiaren olatuaren gailurrean gaudenean? Zer suposa lezake ideologikoki? Zer egin daiteke benetan gizartean oreka bat lortzeko eta klitxeetatik ateratzea esan nahi bada, benetako errealitate bat eratzen joateko?
Une honetan Ennistymon herrixkako sofa gorrian exerita idazten dut honako review edo iruzkina. Emandako hitzaldia bezain interesgarria suertatu zaidalarik, hain gertukoa dudan Irlanda honetan izan ditudan hizketaldi, debate eta argudioak ere. Beti, nere ardatzera buelta eginez; Euskal Hirira.
Esan beharra dut, gonbidatua izan nintzenean, izenburua oso deigarria eta egokia egin zitzaidala askotan gure geografietan darraiguna testuinguru egoki batera ekartzeko. Eta ere deigarria oso, irlandarrak beti lagun izanda ere, estoniar, holandar, quebec-tarrak izan ditudala solaskide pint of guinness batzuen inguruen beti ere.

Honako moleskineko anotazio hauek bere buruari egiten dizkiodanak dira. Batipat, iparralderako bidean, hurrengo geltokira iritsi baino lehen berriro gainbegiratuko ditudanak. Sarean euskaraz partekatzea egokia iruditu zait. Burutapenak eko batekin beti dira intuizio egokiagoak edozein modutan.

Has nadin bada gure euskal errealitatearen ispiluaren kontrara botatzen Euskal Hiriari dagozkion indar-ideia hauek, beti ere ez-ta-baidarako baino, zertzeladen elkar-rizketaren analisirako bazkaren mesedetara jartzeko:

1.- Tokikoa edo Lokalari buruz hitzegitean deigarria egin zait, Hizkuntzaren garrantzia mahai gainean jarri nuenean, irlandar peto-peto eta gaeliko hiztun zen nere mahakidearen harridura. Izan ere, beraiek ez zioten garrantzia “nazionala” baino haratagoko zentzurik egozten hizkuntzari. Luze joko liguke, baina jakina, europako hizkuntza-gutxiengotuen bilakera, euskara eta gaeliko-irlandarra parekatu ezkero, dudarik gabe, gaeliko-irlandarraren kasuak badu zer aztertua, gaizki egindakoak konpontzeko.
Esan nuen moduan: Hitzegin al dezakegu “Tokikoaren Indarraz”, hizkuntza aipatu gabe? Nere ustetan, erantzuna, zertzelada eta duda-mudarik gabe, ezezkoa litzateke, borobil. Elkarrizketa polita eratu zen. “Probokatu” erabili beharko nuke agian apika.

2.- Globala edo GloKala? Uniformizaziotik urrundu nahi al gara. Hemengo mass-production eta gizarte-kontsumitzaile sasi-iparamerikarrak goia jo al du? Ikusirik beste kontinenteko beraien lehengusu anglosajoiek elikadura industrializatzearekin egin dutena ikusita,Transition Towns ez ote da, Irlandaren potato baratza berreskuratzeko ariketa emerjentziazkoa?

3.- Rurala vs. Urbanoa. Hau, ene Euskal Hiriaren kontzeptuaren barru-barruan dagoen dikotomia garbi baten amaiera behar luke izan. Alegia, honelako herrixka txiki batean geroz eta bizitza urbanoaren ezaugarri gehiago izango dira. Eta kontrara. Ene ustetan, hori ez da zertan negatiboa izan behar. Rurala eta Urbanoa, Rurbanoa deitzen zaiona, agian gure lurraldeak orekatzeko erdibideko formula beharko luke izan. Horretarako, nodo eta periferiaren arteko interkonektibitatea oso da garrantzitsua.

Hemen asko dago oraindik egiteko. Baina zeresanik gabe Totnes (UK)en egiten ari direna edota, agian gertuagotik ikertutako neregatik, Portland (Oregon-USA)ko eredua, izugarrizko irakasgaia da honen inguruan.

4.- Territorio edo Lurralde Interkonektatuak.
Ezinbestean, Lurralde Interkonektatuen gaira iristen gara. Hemen nere iritziz, gauzak nahastu egiten dira. Inter-konektatuaren nozioa, ez da soilik digitala. Horrek zeresan handia duelarik, espazio fisikoa nola diseinatzen dugun moduarekin.
Espazioa fisikoa, gure herriko plazak, industrialdeak, gazte-lekuak, supermerkatuak, merkatuak, bulegoak, udal-zerbitzuak, zaharren-etxeak, ludoteka, mediateka, kultur-etxe, suhiltzaile, lorazain, birziklatze-gune, gasolindegi, landetxe, lantoki, errepide, tren-geltoki, etab. luze batekin du zer-ikusia.
Eta agian guzti horretan hausnartu eta inplementatzen hasi beharko ginateke. Hemendik egun batzuetara, europar iparraldeko herrialde batean izango den konferentzia interesgarri batean espero dut erantzun gehiago jasotzea: Think Space.

5.- Subiranotasuna:
Ingelesezko bertsioan aipatu dudan moduan, gaur inoiz baino gehiago da zilegi, subiranotasun lurralde garapen printzipio aldarrikatzea. Baina agian ez biziki zentzu administratibo-politikoan. Agian ere, baina ondorio gisa. Egiteke dagoena zer da, subironotasun politika ezberdinen berdefinizioa: elikadura, enplegu, ekonomi-iharduera, energia, berziklatze, etab.
Ene ustez, sarri aldarrikatu izan dugu, erabakigune propioa behar duela izan Euskal Hiriak errealitate gisa. Eta uste dut oso egokia eta egonkorra dela atzean dagoen argudioa lurralde garapenaren ikuspuntutik. Kontua da, sarriegi naziotasun, etnizitate eta Estatu-eraketa batekin lotua izan dela.

Egun, aldiz, uste dut, aldarrikapen hori zilegi eta are gehiago, beharrezkoa bada ere, sozio-ekonomikoki euskarri eta froga enpiriko eta estrategiko gehiago behar dituela. Frogak behar ditugu. Eta froga horietarako beharrezkoa dugu, eredu propio eta krisialdi honetatik indartsuago aterako gaituen molde berri bat eratzea.

Hemen ausartuko naiz, lurralde interkonektatua diodanean, lurraldetasunaren obsesioa baztertzea oso egokia litzatekeela esatearekin. Alegia, subiranotasun molde ireki eta aldi berean, eguneratu bat behar dugu. Gizarte arazoak modu ireki eta eraikitzaile batean jorratuko dituena. Independentziaren bidea, bide posible bakarra (nahiz eta zilegia izan jakina) ez izatea. Eta azkenik lurraldetasuna, ez dadin ulertu estrategia territorial bakar baten moduan, lurrari lotuta.
Laburbilduz, itsua izateaz gain ez litzateke subiranotasun eraginkor bat izanen. Eta noiz edo noiz, amaitzen den amets bat bezala izatea baino, hobe sostengarria den eredu bat eraikitzea, lurrari lotuta baina ideia posibleak eginez.
Estatu bat eratzeko arrazoiak kudeaketaren eraginkortasunaren ikuspuntutik ez da sustengarria. Eta suposatzen duen zentralizazio maila handia ikusita, ez luke zentzu gehiegirik izanen. City-Region edota Lurralde-Hiriak agertzen dira egun, Europako iparraldean, eredu aipagarriena bezala. Begira dezagun Oresund-era adibidez.

6.- Utopiak & Ideologiak:
Batzutan sentsazioa dago bide berriak jorratzeko heltzen garela ideologietara. Artistak ezin nahastu enpresaburuekin. Eta alderantziz. Sostengarritasuna aipatzen dutenak, ezin lurralde Lehiakortasunarekin ezkondu. Denek darraite aipatzen krisia baina krisiaren ekuazioaren elementuak ezberdinak dira aipatzen duen pertsonaren ideologiaren baitan. Tricky ezta? Bai hala dela uste dut nik. Oso modu radikalean esatea bada ere, ideologiak orainarte utzi dutena ez du berrazterketa oso baterako baino balio. Gizarte oso baterako oreka horretan, lurra, kapitala eta lana, elementu zaharrak, goitik behera aldatu beharra dute beren erlazioa.

Argi eta garbi dago, eredu neoliberala ez dela bidea; eta sarri ekintzailetasun eta lidergo berritzaile ditudan ikasleen aurrean nagoenean Euskal Hirian, ez dut eredu aldaketa baten premia igartzen beraien hitzen atzean. Ez eta gizarte indibidualista honen aurrean, eten eta atzerapauso bat egiteko beharra, ezta ere. Eta horrek beldurtzen nau. Izan ere, ikasle diren belaunaldiak dute giltza, hein handi batean.

7.- Horretarako Gizarte eta Negozio Eredu berriak behar ditugu asmatu.

Behin, ezker-eskubi eta honelako debate beharrezko baina aldi berean iraganekoak gainditzeko, edo gutxienez erlazio-forma berriak esploratzeko.

Espero dut hurrengo iparralderako ene geltokietako batean honelako eta bestelako ideiak partekatzeko aukera izango dudala. Unibertsitate-akademia, Enpresa-negozio eta Erakunde-administrazioko iparraldeko ikuspuntu interesgarria neureganatzekotan, gurera, Euskal Hirira aplikatzeko.

Sarri, krisiaren eta sustengarritasunaren diskurtsoa nostalgiaren magalean erortzeko arrisku lazgarrian egoten da. Horretarako, kudeaketa, ikerketa etnografikoa, storytelling-a eta teknologia bera bezalako herramintak erabiliz, praktika-onenen ikasketa prozesu horizontal bat bideratu ahal daiteke, lurralde trans-lokalen artean. Horrats, festibalaren xedea eta ideia nagusi eta benetan indartsua.

8.- Kondizio TransLokala, Gizarte Kapitala, Komunitatea eta Hiritartasuna:
Alegia, Euskal Hiriaren edozein txokotan dugun, erraustegia, abiadura handiko trena, portua…ez da ez kasu bakarra munduan. Ezkio-Itsaso (EuskalHiria), Ennistymon (IRE), Brixton (UK), Sttutgart (DE), Dornbirn (AT), Hillsboro (OR-USA) eta Berlin (DE), ez dira baino errealitate TransLokal horren adibideak baino ez. Arazo berdintsu baina kokagune eta testuinguru ezberdinetan kokatuta dauden errealitate sozio-ekonomiko-kulturalak. Guztietan kondizio translokala garatu daitekeen bide bat da. Zailtasuna gure pentsamoldean baino ez dago. Arazo berdintsuak dituzten gure lokalak lotzea eta interkonektatzea litzateke bidea.

Aurrez aipatu legez, indibidualismoak eraginda, laburbildu daitekeen datua honakoa da: gizarte kapital berri bat eratzeko eta komunitateen gune zentrala berreskuratzeko ezinbesteko beharra dute kondizio lokaleko aipatu leku guztiek. Transition Movement-ak aldarrikatzen dituen, Elikadura, Ura, Garraio-Publiko eta Energiaren kudeaketa, ez dagokio soilik gune geografiko lokal bati. Bakoitzak bere testuinguru eta baldintzagaiak ditu, baina guztiek konpartitzen ditugu erronka eta arazo ia-berberak. Soluzioa agian elkarrikaste-prozesu batetik hasi beharko litzateke.
Zentzu horretan X-PO posta-etxea eta Ennistymon-eko Courthouse-aren eraberritze lanak adibide polit eta xumeak dira aipatu dudan komunitatearen bizi-berritze ekintza adierazgarri gisa. Agian, Irlandako eliza gune-komunitario gisa izan badira ere, une honetan gizarteratzeko beste gune fisiko eta ez-fisiko behar dira. Gure herrietan ere.

Kontua da, gune fisikoak eta birtualak bateraturik eratu behar direla, adin-taldeen gizarteratze-molde ezberdinen baitan. X-POko arduradunarekin izan nuen hika-mika hori izan zen, alegia, oso proiektu interesgarria izanda, gazteak, euren teknologia-iharduera patroiekin, ez zituela kontuan hartzen aipatu nuenean.

Alegia, komunitateen bizi-berritzean gune fisikoetan, lekuan, pentsatu eta lan egin behar da. Bere diseinuan. Gune ireki eta zuriak izanik horretarako gauza beharrezko bakarra. Bilbo-ko Alhondiga, ondo badago ere, ez dago zuria, emana da. (Hori beste post bat izanen da, aurki, #Hub deituko dena, kontu guzti hauen inguruan).
Baina bestalde, gune digital, mugikor eta birtualetan ere pentsatu behar dugu. Beste bizitza patroi mugikor batzuk eman diezaiotela bidea, komunitate baten parte izateari gizabanakoari.

9.- Laburbilduz: Gobernantza Lokala.
Aipatutako guztiak, agian bukaera garbia du. Azken aldi honetan maila lokalean soluzio bideak daudela pentsatzea ematen du argiena. Horretarako, Gobernantza Lokalean jarri dut begirada. Eta datozen egunotan, beste kokagune lokaletan jarriko dut termometroa, praktika onak jasotzen joateko, europako iparraldeko herrialdeetan sikiera. Alegia, gizarte zibil, administrazio, eragile, enpresa, ekintzaile eta mosaiko lokal horren erletegiak nola ari diren rediseinatzen ikusi eta ikasteko.
Bidean, Smart Cities markak, kutsu susmagarri eta azalekoa duela iruditzen zait. Euskal Hiriaren konotazioa ofizialista bezain kritikoak (biak) bezala. Benetako arazoa ez erakusteraino.
Jar gaitezen bada iparralde zona honetan esperientziak jasotzen, bertatik zerbait ikas dezagun gure uzta lokal partikularrerako.

10.- Epilogoa: Begirada estoniarra.
Egunotan, irlandar eta euskaldunak mahaikide izan bagara ere, baziren beste testigu “mutu” batzuk ere. Mutu diot, hizkuntzaren, ingelesez komunikatzeko arazo larriak zituztelako. Baina estoniar liquid arte talde “berezia”rekin partekatu ditut, nere duela 8 urteko Tallin-en izandako esperientzia eta pertzepzioa bai-eta gaur egungo gure herrialdeen arteko trukea.

Agian guztia estoniar honen begietatik ikustea bezain ariketa ingenuoa izan daiteke. Translokalizazioaren inguruan ez gaitu eta hainbeste gauzek bereizten, esango nuke nik. Edo beste modu batera ikusita, hain maldan gora jarri zaigun mundua eraikitzeko tenore honetan, ez ote dugun elkarren arteko esperientzia txikienetatik hasita, elkarren arteko ikas-irakaste prozesuen bidez ezpada aurrera egin behar?

Bere kamararen objetibotik Fergus Tighe ene Irlandar zinemagile lagunari “lapurtutako” irudi honekin agurtzen naiz. Estoniar honen begi handi hauetatik segituko dut translokalizazioak identifikatu, jaso, ikertu/aztertu, partekatu eta gure #euskalhiria #basquecity-ra trasladatu eta inkorporatzen.
Begiak baino garrantzitsuagoa denean Begirada bera.

We r all TransLocals (somehow)
I deserve a pint’f’guinnes. Let’s go to a next door pub.
We will see the BBC4 news and connect there with the reality.
My mind is whispering this song inside, stepping outside.
Nouvelle Vague – Guns Of Brixton